Przewlekła choroba zapalna, która oprócz stawów może zajmować narządy wewnętrzne: płuca, serce, nerki
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) charakteryzuje się przewlekłym, uogólnionym, postępującym procesem zapalnym o podłożu immunologicznym. Najczęściej ma obraz symetrycznego zapalenia stawów rąk i stóp, ale występują również bóle i obrzęki innych stawów, m.in. kolanowych, skokowych, łokciowych i ramiennych. U większości chorych RZS prowadzi do destrukcji i zniekształceń stawów oraz ograniczenia ruchomości.
Objawy choroby
Większość chorych z RZS jako jeden z dominujących objawów podaje poranną sztywność stawów i okolicy okołostawowej. Zazwyczaj ich rozruszanie i osiągnięcie maksymalnej możliwej ruchomości zajmuje co najmniej godzinę. Przy dłużej trwającej chorobie nad wyniosłościami kostnymi, ścięgnami prostowników lub w obszarach okołostawowych, pojawiają się guzki podskórne.
W przebiegu choroby, w konsekwencji przewlekle utrzymującego się, nieopanowanego stanu zapalnego, może dochodzić do zajęcia innych narządów i układów np.: płuc, nerek, serca i naczyń krwionośnych. Te zmiany są określane jako pozastawowe powikłania reumatoidalnego zapalenia stawów.
W badaniach dodatkowych krwi stwierdzany jest dodatni czynnik reumatoidalny (RF) i/lub obecność przeciwciał anty-CCP. U kilkunastu procent osób chorych na reumatoidalne zapalenie stawów nie stwierdza się RF i p/ciał anty-CCP. Taka postać RZS określana jest jako seronegatywna.
Widoczne w badanich radiologicznych zmiany w stawach rąk czy stóp (nadżerki) świadczą o dłużej trwającej chorobie i stanowią potwierdzenie postawionego wcześniej rozpoznania.
Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów
Najważniejsze jest jak najszybsze rozpoczęcie intensywnego leczenia - najlepiej w ciągu 3 miesięcy od wystąpienia objawów choroby - wówczas szansa na uzyskanie remisji jest największa. Ponadto, już w pierwszych miesiąch choroby może dochodzić do nieodwracalnych, destrukcyjnych zmian w stawach. Istotne jest zatem aby jak najwcześniej zacząć temu zapobiegać.
Lekiem podawanym jaki pierwszy jest zazwyczaj Methotrexat, należący do leków modyfikujących przebieg choroby z grupy DMARD (ang. disease -modifying antirheumatic drugs). Wybór kolejnych leków (m.in. Sulfasalazyna, Leflunomid, Arechin) i schematu leczenia uzależniony jest od odpowiedzi na leczenie Methotrexatem oraz tolerancji w/w leku. Podczas leczenia ważna jest systematyczna kontrola reumatologiczna i ocena aktywności choroby. Przy znacznym zaostrzeniu RZS i braku odpowiedzi na stosowane leczenie pacjent jest kwalifikowany do leczenia lekami biologicznymi (m.in. Infliximab, Adalimumab, Etanercept, Rituximab, Certolizumab Pegol).
Cele leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów:
• zmniejszenie lub ustąpienie bólu, sztywności, obrzęku,
• poprawa sprawności w zajętych chorobą stawach,
• kontrolowanie skuteczności i w razie konieczności zmiana terapii,
• polepszenie jakości życia, poprawa nastroju,
• zahamowanie postępu choroby i zapobiegnięcie niepełnosprawności.