Osteoporoza

Utrata masy
i wytrzymałości kości

Osteoporoza to przewlekła choroba szkieletu. Częstość jej występowania wzrasta wraz z wiekiem. Jest uważana za chorobę cywilizacyjną. Polega na stopniowym obniżaniu gęstości mineralnej kości i w efekcie zaniku masy kostnej. Inaczej jest nazywana zrzeszotnieniem kości.

Ubytek masy kostnej w osteoporozie dotyczy przede wszystkim wewnętrznej, beleczkowatej struktury (części gąbczastej kości), przy stosukowo dobrze zachowanej części zewnętrznej (części zbitej kości). Proces zwiększania masy kostnej odbywa się do lat trzydziestych naszego życia, a następnie po kilkuletnim okresie równowagi rozpoczyna się powolny, ale postępujący jej ubytek. Kość podobnie jak wszystkie tkanki naszego ustroju podlega prawom metabolizmu i wymienia materiał, z którego jest zbudowana poprzez układ komórek „rozpuszczających” kość starą i układ komórek budujących kość nową.

Ostoporoza najczęściej jest diagnozowana u osób po 60tym roku życia.

Przyczyny osteoporozy

Wśród licznych przyczyn powstawania osteoporozy najczęstsze to:
• przewaga aktywności komórek „rozpuszczających” kość nad aktywnością komórek odbudowujących
• zaburzenia hormonalne (niedobór hormonów stymulujących wzrost komórek) - dlatego gwałtowny ubytek masy kostnej może nastąpić u kobiet w okresie menopauzalnym (osteoporoza pomenopauzalna).

Osteoporozy należy się też spodziewać jako schorzenia współistniejącego m.in. przy:
• cukrzycy
• chorobach tarczycy i przytarczyc

a także u:
• chorych leczonych glikokortykosteroidami, lekami przeciwpadaczkowymi, lekami stosowanymi w schorzeniach górnego odcinka przewodu pokarmowego a także doustnymi lekami przeciwkrzepliwymi i heparyną
• mężczyzn w czasie andropauzy i po niej
• osób z niską aktywnością fizyczną
• osób korzystających z używek

Konsekwencją uszkodzenia wewnętrznej struktury kości jest jej mała odporność na urazy, a zatem znacznie zwiększone ryzyko złamań. Najczęstszym miejscem złamania jest szyjka kości udowej, a w dalszej kolejności kompresyjne złamania kręgów - piersiowego i lędźwiowego odcinka kręgosłupa i kość promieniowa powyżej nadgarstka. Złamanie szyjki kości udowej u osoby w starszym wieku jest często wyrokiem pozostawania do końca życia w łóżku. Charakterystyczną cechą tych złamań jest nieproporcjonalność siły urazu do powstałych złamań (podniesienie cięższego przedmiotu, podparcie ręką chroniące przed upadkiem lub upadek po potknięciu).

Z publikowanych statystyk wynika, że osteoporoza zostaje rozpoznana u wielu osób dopiero wówczas gdy nastąpiło złamanie kości. Dzieje się tak dlatego, że receptory bólu obecne są tylko w okostnej, czyli na zewnętrznej części kości, a nie ma ich we wnętrzu kości. Nie mamy więc żadnych sygnałów w jakim tempie ubywa nam masa kostna.

Densytometria

Osteoporozę można zdiagnozować dzięki DENSYTOMETRII. Jest to krótkie, proste i zupełnie bezbolesne badanie, które pozwala
na określenie gęstości kości w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i w szyjce kości udowej.
Wykrycie niedoboru masy kostnej podczas densytometrii (BMD - Bone Mass Density poniżej -1 ) jest wskazaniem do wizyty u lekarza reumatologa.

opracowano na podstawie publikacji
prof. dr hab. med. Jacek Pazdura

Konsultacja specjalistyczna

Celem konsultacji ze specjalistą reumatologiem jest przed wszystkim:

• określenie zakresu badań niezbędnych do ustalenia przyczyn niedoboru BMD
• określenie czy potrzebne jest leczenie, a jeżeli - to jak intensywne, czy wystarcza suplementacja niedoboru
• uzyskanie rekomendacji o trybie życia zabezpieczającym przed postępem choroby