Pojawia się najczęściej po przebytej infekcji układu pokarmowego, dróg moczowych, płciowych lub układu oddechowego
Przyczyny reaktywnego zapalenia stawów
Objawy zapalenia stawów pojawiają się u chorego po jednym lub kilku miesiącach od zakażenia jako powikłanie po innej infekcji. Charakteryzuje się jałowym zapaleniem kilku stawów - najczęściej kończyn dolnych – kolan, stawów skokowych i drobnych stawów stóp.
Przyczyna rozwoju choroby nie jest jeszcze dokładnie poznana. Istotne znaczenie w rozwoju choroby mają dwa czynniki infekcyjny wywołany przez bakterie i genetyczny (gen HLA B27).
Klasycznym i pierwszym przykładem reaktywnego zapalenia stawów był zespół objawów pojawiający się u żołnierzy frontowych w czasie I wojny światowej, opisany przez austriackiego lekarza, od nazwiska, którego jest on znany pod nazwą zespołu Reitera. Zespół ten, na który składało się: zapalenie stawów, zapalenie cewki moczowej i zapalenie spojówek pojZawiał się po zakażeniu rzeżączką. Obecnie wiadomo, że wiele innych szczepów bakteryjnych (np. chlamydia, yersinia, ureaplasma, salmonella) a także wirusy mogą być przyczyną reaktywnego zapalenia stawów, a wachlarz pojawiających się objawów jest znacznie szerszy.
Choroba najczęściej dotyka mężczyzn w wieku od 20 do 40 lat. Szacuje się, że RZS rozwuja się u 1 do 4% pacjentów, którzy przeszli wcześniejszą infekcję.
Objawy reaktywnego zapalenia stawów
Zmianami zapalnymi są objęte zwykle duże stawy kończyn dolnych (skokowe, kolanowe), ale pojawiać się one mogą, że zmieniającym się nasileniem, także w innych stawach. Objawy stawowe są na ogół asymetryczne. Czasem stwierdza się obrzęki całych palców, które opisywane są wówczas jako „palce kiełbaskowate”.
Zapalenie może też umiejscawiać się w obrębie pochewek ścięgien lub przyczepów ścięgien. Szczególnie bolesne jest zapalenie ścięgna Achillesa i jego przyczepu do guza kości piętowej.
Charakterystycznymi zmianami na skórze są rogowaciejące grudki na dłoniach i stopach a także nadżerki na błonach śluzowych (u mężczyzn na żołędzi prącia).
W narządzie wzroku oprócz niebakteryjnego zapalenia spojówek niebezpiecznym powikłaniem jest zapalenie błony naczyniowej oka.
W badaniach laboratoryjnych wskaźniki aktywności zapalnej (OB, CRP) są podwyższone, ale badaniami serologicznymi nie stwierdza się w surowicy chorych markerów układowych zapalnych chorób tkanki łącznej.
Choroba ma tendencję do samoistnego wygaszania w ciągu około 6 miesięcy, ale ze względu na zagrożenia jakie niesie toczący się w ustroju stan zapalny i możliwość przejścia w fazę przewlekłą, pacjent bezwzględnie wymaga leczenia.
Wczesne rozpoznanie choroby i właściwe leczenie zwykle prowadzą do całkowitego wyleczenia.